Antoon Van Parys (Deinze 1884 - Gentbrugge 1968) was een bekende beeldhouwer in de eerste helft van de vorige eeuw. Hij haalde twee jaar geleden - in februari 2021 - nog even de lokale pers, toen tijdens de sloop van enkele huizen in de Tolpoortstraat te Deinze een kunstwerkje van hem op het nippertje werd gered. Burgemeester Vermeulen en schepen Dhaenens ontdekten het kruisbeeld tijdens een bezoek aan de werf. Het kreeg een plaats in het MUDEL, het museum te Deinze.
Van Parys volgde o.a. aan de Academie te Gent zijn opleiding. Hij ontwierp veel oorlogsgedenktekens en grafmonumenten. Van beide vinden we nu nog voorbeelden in Kruishoutem. Zijn werk wordt als sober, streng en gestileerd omschreven: “Door een minimum aan materie uit te kappen, verkrijgt hij prachtig gestileerde beelden die alle een mystieke expressie hebben.”
Links: het oorlogsmemoriaal in het centrum van Kruishoutem. Rechts: het grafmonument van dr. Hellebuyck en familie op het kerkhof te Kruishoutem (foto’s Edwin De Borggraeve).
Een grafmonument van de hand van de kunstenaar vinden we op het kerkhof van Kruishoutem. Het familiegraf van dokter Jozef Hellebuyck (1901-2009) is een voorbeeld van zijn uitwerking van een piëta; een treurende moeder en kind, beiden met gebogen hoofden.
In zijn oorlogsgedenktekens hemelt Van Parys geen heldenmoed op, maar legt hij de nadruk op verwoesting, verlies en verdriet. Na de Eerste Wereldoorlog kreeg hij tussen 1920 en 1930 opdrachten voor oorlogsmemorialen in o.a. Deinze, Passendale, Petegem, Vinkt, Astene, Deurle, Kruishoutem, Sint-Baafs-Vijve, Eke en Machelen. Dat van Kruishoutem werd ingehuldigd in 1923. Ook hier valt op dat veeleer menselijk leed dan militaire heroïek overheerst.
foto’s Edwin De Borggraeve
Info bij:
- DE BEL Raoul, Hoe Kruishoutem zijn oorlogen herdacht, jaarboek Hultheim 2011, p.185-204.
- www.inventaris.onroerenderfgoed.be/personen/6747.
Zie ook: