In 1995 raakte Stijn Meuris met zijn groep Noordkaap hart en ziel van vele Vlamingen toen hij in zijn liedje “Ik hou van u” subtiel verwees naar de boerenbuiten en naar die lange zomers van toen.“We waren bijna echt vergeten Hoe schoon de zomer wel kan zijn, Zonder zorgen en zonder regen, Hoe schoon de zomer hier kan zijn. We waren uit het oog verloren Hoe warm een weiland wel kan zijn. Open de vensters en open de ogen. Zie hoe schoon de zomers zijn.”
Die zomers van toen, beste lezer, toen we nog kinderen waren, dat waren nog ’s zomers! Ze duurden eeuwen en de zon, die scheen altijd. We speelden op straat tot een stuk in de nacht. Eddy Merckx won de Tour, en een ijskreem met drie bollen kostte maar 15 frank (5 frank de bol). Dat waren nog ’s tijden!
Het zal wel … . Nostalgische herinneringen zijn helaas selectief; het goede wordt onthouden, het minder prettige wordt met de mantel der liefdevolle vergetelheid toegedekt. Dit neemt niet weg dat onze voorouders dichter bij de natuur leefden en de seizoenen intensiever beleefden dan dat wij dat nu doen. Tijdens de zomer werd er gewroet, geoogst én gefeest. Sommige van de (na)zomerse wijkfeesten en - kermissen, die Kruishoutem vandaag de dag nog kent, vinden daar hun oorsprong: feest na de noeste arbeid, dank aan de plaatselijke patroonheilige bv. voor een gelukte oogst. Een typisch Vlaams samengaan van katholieke devotie en feestgedruis, liefst overspoeld met (veel) gerstenat van de lokale brouwer.
Dit was in Kruishoutem niet anders. Oscar Dhondt , geboren en opgegroeid in Wannegem, herinnert zich hoe het er vóór de Tweede Wereldoorlog aan toe ging tijdens de ‘Grote Kermis’ in zijn dorp. Deze feestelijkheden gingen jaarlijks door tijdens het eerste weekend na 19 september, wat volgens Oscar het naamfeest was van de H. Machutus, de plaatselijke patroonheilige. Nazicht van de heiligenkalender duidt vandaag de dag 15 november als zijn naamdag aan. Wat er ook van weze, gefeest werd er in Wannegem! Het relaas van Oscar Dhondt is bijzonder leerrijk voor de hedendaagse kermisganger die zich afvraagt hoe hij dergelijke dagen vol spijs en drank kan overleven. Here we go voor een heuse Driedaagse!
“’s Zaterdagsavonds opende men de kermis met klokkengelui en kanongebulder. Voor dit laatste gebruikte men een soort mortieren, die door middel van buskruit en opgestampt met papier, afgeschoten werden in series van zes schoten om aan ieder op de gemeente en ver erbuiten de aanvang van de kermis kenbaar te maken. Er werd gepoetst en geschrobd en vooral gekookt, want op de kermis waren alle naar de Walen uitgewekenen op post als logés bij de familie en bekenden om de voeten onder de tafel te steken en een flinke pint, gebrouwen bij de plaatselijke brouwerij, achter de kiezen te slaan.
Op zondagnamiddag was iedereen op zijn paasbest om de grote paardenrennen, opgeluisterd door de fanfare uit het naburige Ooike, bij te wonen. De burgemeester en de ganse familie de Ghellinck d’Elseghem waren er de eregasten, alsook de pastoor en éénieder welke enigszins aan de gemeentelijke touwtjes trok. De rennen werden gehouden op de weiden van de brouwerij (Tsjoen) en café De Klok, dat gelegen was aan de Fonteinstraat. Langs deze straat was een hoge afsluiting uit jute opgetrokken om de niet betalenden het spektakel te ontzeggen. De draf- en vluchtkoersen, vergezeld van het nodige geroep en gejoel door het soms openlijk bedrog en combines, zorgden voor de nodige opwinding bij het talrijk opgekomen publiek, dat zich telkens tussen de reeksen aan de kantine aan menig pintje te goed deed. Na de wedstrijden trok ieder rap naar huis om het avondmaal te nuttigen en dan begon de tocht van herberg naar herberg met de ganse familie. Geen enkele werd overgeslagen en men zorgde ervoor dat men in de late avonduurtjes terug op de ‘plaetse’ was om het vuurwerk bij te wonen.
Op kermismaandag vatte men de dag aan met een stevig ontbijt (wellicht tegen de kater?), waarna het tijd werd om de kerkdienst voor de gesneuvelden en overleden parochianen bij te wonen. Na afloop werd terug met het cafébezoek aangevangen. De nieuwtjes van het afgelopen jaar werden uitvoerig besproken en er werd gebold en gekaart voor prijzen. Toen het laatste herbergbezoek een feit was geworden, was het reeds laat in de namiddag. Voor een vieruurtje was er absoluut geen plaats meer, want iedereen had zijn portie drank op. Intussen was de ‘velokoers’ van start gegaan en er werd gesupporterd voor de plaatselijke vedetten, want die waren er toen nog talrijk, hoewel de prestaties minder waren! Tot in de avond werd er gefeest, maar uiteindelijk moest iedereen ermee ophouden, want ’s anderdaags wachtte de gewone taak voor elkeen.”.
Men kan zich de vraag stellen of de Wannegemnaren op dinsdag wel in staat waren om te werken … . In elk geval wisten ze wat feesten was! Wil je het deze zomer ook ’s beleven ? Je kan terecht op de volgende Kruishoutemse zomerkermissen:
- Zomerfeest te Nokere: 2de zondag van juli.
- Zomerfeest te Wannegem: 2de weekend van juli.
- Lede: Sint-Annakermis op de laatste zondag van juli.
- Marolle: zondag vóór en op 15 augustus.