Op zondag 14 september organiseerde Hultheim in samenwerking met het gemeentebestuur opnieuw Open Monumentendag. Place to be was De Marolle, waar de Paters Passionisten in 1926 een kerk en klooster bouwden. Maar, van waar komt de naam "De Marolle"? Het doet natuurlijk onmiddellijk denken aan de roemruchte volkswijk "De Marollen" te Brussel. Deze kreeg haar naam naar het aldaar in 1675 gestichte Maricolenklooster. Een "marolle" is inderdaad een zuster die behoort tot de congregatie van de Maricolen. Het Latijnse "maricola" betekent "dienares van Maria".
Dit kan evenwel geen verklaring zijn voor de Kruishoutemse Marolle. Het dichtst bijzijnde Maricolenklooster werd pas in 1816 in Deinze gesticht, terwijl de oudste attestatie van de wijkbenaming al dateert van 1724. Op de geografische kaart N. De Fer van dat jaar zien we inderdaad "Marolle Cabaret" vermeld staan. Dezelfde benaming "La Marolle Cabaret" treffen we ook aan op iets jongere kaarten, zijnde die van Fricx in 1745 en van Chevalier De Beaurain in 1774 (aangeduid binnen de cirkel op de illustratie bij dit artikel). Opmerkelijk is dus dat op deze drie militaire kaarten de naam in kwestie geen gehucht of dorp aanduidt. "Marolle" is de naam van een "cabaret", van een herberg. Blijkbaar is de naam van een estaminet - vandaag de dag trouwens nog altijd aanwezig in het plaatselijke straatbeeld - in de loop der tijden uitgebreid tot de wijk. Maar wat is een "marolle" ? Een godsdienstige kwezel als dienares van de Maagd Maria past niet meteen in het eerde wulpse kader van een "cabaret" en voor het dichtste Maricolenklooster moest men 10 km. verder in Deinze zijn ... .
In Zeeuwse en West-Vlaamse dialectenwoordenboeken komt het woord "marolle" voor als vogelnaam : een meerkoet of waterhoen. Het woord zou afgeleid zijn van het Franse "morelle", volkslatijn "maurella", afleiding van "maurus" wat "zwart" betekent. De waterhoen is leizwart van kleur. Op sommige plaatsen in Zeeuws- en West-Vlaanderen zijn "marollen" derhalve plaatsnamen in de nabijheid van een poel, waar zich talrijke watervogels ophouden. Een aanduiding van een poel of ven in de onmiddellijke buurt komt op de militaire stafkaarten van hierboven evenwel niet voor. Toch kan het inspirerend geweest zijn bij de naamkeuze toen de herberg ter plekke werd opgetrokken.
Of zou het volgende erdoor kunnen als verklaring? In het oude Frans is "une maroi" een pejoratieve bijnaam voor Marie, in de zin van een kletswijf. Het Französiches Etymologisches Wörterbuch van Walther von Wartburg (1888-1971) gaat zelfs nog verder. Daarin is "une marolle": "une jeune fille de moeurs légerès, qui n'est plus vierge" ("een meisje van lichte zeden, dat geen maagd meer is"). Dit gegeven leidt ons welhaast vanzelfsprekend eerder naar een cabaret dan naar een klooster. Bovendien, een klooster was er toen nog niet op De Marolle, een cabaret wel! Dit laat Dr. Luc Goeminne in zijn artikel "De plaatsnaam Marolle te Kruishoutem" dan ook als volgt besluiten: "Dat de meeste militaire kaarten in de 18de eeuw het Marolle Cabaret in Kruishoutem hebben aangeduid, wijst in de richting van een oude gezellige taverne, waar een jonge uitbaatster tot taak had vermoeide voorbijtrekkende soldaten tot volledige ontspanning te brengen ..." (Jaarboek 2005, uitgave Heemen Geschiedkundige Kring Hultheim, p. 32-37).
Over de rol die de Paters Passionisten hebben gespeeld in de groei en bloei van De Marolle publiceerde Hultheim in zijn derde jaarboek (2004) al een doordringend artikel. En ook in de zevende editie, die op vrijdag 12 december aanstaande wordt voorgesteld in De Mastbloem, komt deze dynamische wijk weer aan bod met een beklijvende bijdrage over de geschiedenis van de plaatselijke gemeentelijke jongensschool.