Einde april was het weer feest geblazen op De Marolle. De jongenschiro bestond 50 jaar; de boys maakten er een heuse driedaagse van. Een geslaagde fototentoonstelling, op poten gezet door de oud-leiders Johan Van Cauwenberghe en Adriën Dhuyvetter voerde ons terug naar de begindagen en werkte inspirerend voor de Kroniek van deze maand.
De Chirobeweging vond in Vlaanderen haar oorsprong in de patronaten van de negentiende eeuw. Dit waren christelijke bonden die op zondag ontspanning boden aan de jeugd. De meeste van die verenigingen werkten echter puur lokaal. Toen kwam E.H. Jos Cleymans, de secretaris van het jeugdverbond van de Katholieke Actie, voor de proppen. Hij voerde in de dertiger jaren talrijke vernieuwingen door: een centraal bestuur, de Christus-Koning gedachte, de banier met de letters Chi en Ro, de uniformen, de kentekens, ... De Chirobeweging was geboren. Het woord "Chiro" bestaat trouwens uit de eerste twee letters van het Griekse "Christos", wat betekent "de gezalfde". In zijn naam draagt de Chiro dus zijn inspiratie, namelijk de figuur van Jezus Christus. In de vijftiger en zestiger jaren ging dat zeer ver. De Chiroleden waren "ridders voor Christus Koning". De afdelingen kregen namen die naar dat ridderschap verwezen: kerels, knapen, burchtknapen, schildknapen, herauten, troonwacht, adelwacht, ... Vlaggengroet, turnexercities en op- en afgemarcheer - zaken die nu eerder militaristisch overkomen - vervolledigden dit beeld. Illustratief is de bijhorende foto de dato 1964. Van links naar rechts herkent u in de toenmalige Chiro-outfit: Martin Vandenbroecke, Martin en Adelin Rogge, Antoon Van Rechem, Hervé Notebaert, Hervé Vanhauwaert en Willy Van Praet (op de achtergrond van links naar rechts: Paul Vanden Broecke met baby, Gerard Cozijns en aan de deur Simonne Feys. In de deuropening van herberg 'De Klok' uitbaatster Lucie Vandevijvere).
Wanneer kwam de Chiro naar De Marolle? Zoals steeds waren het de Paters Passionisten die de basis legden. De Paters waren op de wijk toegekomen in de twintiger jaren, bouwden er een kerk in 1926 en een klooster in 1927. De meisjeschiro met pater Hilarion als proost begon in 1959. De start van de jongenschiro Sint-Gabriël dateert van 6 mei 1960. De Grote Roerganger was pater Hippoliet Leemans, een ware Don Camillo, een reus in verschijning en kordaat van aanpak. Hij was een boerenzoon uit Sint- Katelijne-Waver, die pas als 19-jarige was toegetreden tot de orde. In de Sint-Gabriëlkerk richtte hij een groep misdienaars op, de zogenaamde acolieten. Om de opborrelende levensdriften van deze jeugdige bende in goede banen te leiden, liet hij ze regelmatig stoom afblazen via doorgedreven turn- en driloefeningen. De anders zo serene kloostertuin was in de vijftiger jaren dan ook vaak het schouwtoneel van massale, luidruchtige gymnastiekstonden. Het is uit deze groep acolieten dat de jongenschiro is ontstaan. Pater Hippoliet was de eerste proost, medestichter Lucien Torck hoofdleider. Andere leiders van het eerste uur waren medestichter Gilbert Tyvaert, Adrien Van Overbeke, Hervé Verzele, Adelin Rogge en Adelin De Ketele. In het eerste werkjaar, 1960-1961, waren er al 16 burchtknapen (11 à 12 jaar) en 15 knapen (12 à 15 jaar).
Pater Hippoliet inspireerde eenieder met zijn ongebreideld enthousiasme. Had de beginnende Chiro nood aan geld in het laatje? Geen probleem, pater Hippoliet verkocht wel een aantal zelf gekweekte konijnen aan de plaatselijke bevolking. Maar, zou het kunnen dat niet iedereen hem zijn succes gunde? Was de geestelijke overheid op het centrum beducht voor de ambitieuze jeugdwerking op De Marolle? Waren er interne spanningen en machtsspelletjes gaande binnen de kloostermuren zelf? Wie zal het zeggen? In elk geval arriveerde in datzelfde jaar 1960 een nieuwe overste op De Marolle, pater Edmond, een stugge en autoritaire man. De leefregels in het klooster werden meteen aangescherpt. Dieren bijvoorbeeld werden verboden. Daar ging de lucratieve konijnenkweek van Pater Hippoliet! Totaal onverwacht werd hij op 15 oktober 1960 overgeplaatst naar het klooster te Diepenbeek.
Dit betekende niet het einde van de Chiro. In het werkjaar 1961-1962 werd pater Germanus proost. Niet meteen een succesnummer bij de jeugd! Pater Germanus was een zestiger, wat toen gelijkstond met een "ouwe mens", die bovendien niet goed tegen al dat jong geweld en lawaai kon ... Toch breidde dat jaar de Chiro uit met 11 jongknapen (8 à 10 jaar) en met kerels (16 à 17 jaar), waardoor de werking toen reeds alle leeftijdsgeledingen omvatte. Het werkjaar nadien, 1962-1963, werd Pater Werner proost. In 1964 werd hij opgevolgd door Pater Rudolf.
1965 was een annus horribilis, een rampjaar. Die zomer trok de Chiro op bivak naar Melden. In de nacht van 16 op 17 juli 1965, net vóór ze zouden vertrekken, kwam hoofdleider Lucien Torck om het leven in een auto-ongeval te Deinze. Lucien was een inspirerende jongeman die de Chiro in die beginjaren naar omhoog had gestuwd. Adriën Dhuyvetter kreeg de ondankbare taak om de supervisie over het kamp op zich te nemen. Hij slaagde in zijn opzet en zou nog 3 jaar lang de hoofdleiding blijven waarnemen. In 1967 werd Pater Jules Sterckx proost. Hij bekleedde die post tot vreugde van allen gedurende niet minder dan 27 jaar! Naast sport en spel deden muziek en toneel door zijn toedoen hun intrede in de Chiro. Het befaamde toneelgezelschap 't Komt in orde heeft er zijn roots.
Ook vroeger koppelde de Chiroleiding het nuttige aan het aangename, het educatieve aan het ontspannende. De leidersvergaderingen bijvoorbeeld werden wekelijks gehouden op zaterdagavond van 8 tot 10u. Daar was men zeer stipt in; op klokslag 10u was de vergadering afgelopen, want daarna moesten nog enkele plaatselijke stamcafeetjes (bij Liza aan 't Lulleke, of bij Sartie in 't Hof van Commerce) worden aangedaan. Dit gebruik is bij de actuele leiding nog steeds in voege ...
Doorheen de jaren heeft de werking van de Chiro vele maatschappelijke stormen doorstaan. Ieder decennium bracht nieuwe, daarom niet persé betere ideeën. De Christelijke inspiratie was vroeger in elk geval duidelijker aanwezig dan nu. Anderzijds, vandaag is de concurrentie van andere jeugdverenigingen, van sportclubs, van TV en computer bikkelhard. Kiezen voor de Chiro vergt nu dus misschien meer inzet en overgave dan vroeger. Heeft de Chiro een toekomst? Vaneigens da, en zeker op een wijk als De Marolle. We maken nu al een afspraak voor het jaar 2060, dan vieren ze er 100 jaar Jongenschiro Singa.