Op 28 september 1918 keren aan de IJzer de krijgskansen voor de Duitsers. Na jarenlange loopgravengevechten druipen ze af richting Heimat. Hun terugtocht dekken ze af met hardnekkig verweer bij elke natuurlijke hindernis. Op zaterdag 26 oktober graven de Fritzen zich in op de hoogten ten zuiden van Kruishoutem-centrum langs de Anzegemsesteenweg tot voorbij de Boonzakmolen in Wortegem. Deze "Zwischen Stellung Kruyshoutem' ('tussenstelling Kruishoutem') is bedoeld om de Amerikaanse en Franse divisies enige dagen op te houden om zo hun manschappen voldoende tijd te geven om over de Schelde te geraken.
Op donderdag 31 oktober gaan de Amerikanen en Fransen over tot de aanval. De 37ste US Div. vertrekt vanuit Olsene en kijkt op tegen de heuvelrij vóór het centrum van Kruishoutem (zie: 'Ze sneuvelden voor ons', Kroniek november 2011). De 91ste US Div. wil een doorbraak forceren doorheen de Spitaalbossen richting Wortegem. Tussen hen in opereert vanuit Waregem de 128ste Franse Inf. Div. De geallieerden openen het offensief met hevige bombardementen. Uit het regimentsrapport van het Duitse R.I.R. 213: "Om 5u15' brak een orkaan van vijandelijk trommelvuur los. Onze voorste linie lag onder vuur, de gereedstaande reservetroepen lagen onder vuur. De Lieve Dochter lag onder vuur, de brigadecommandopost (op 't Wit Kasteel te Nokere - Kasteel Casier) lag onder vuur. Kortom, met aanwending van grote munitiemiddelen poogde de vijand het ganse territorium tussen Waregem en de heuvels van Kruishoutem tot een hels en verschrikkelijk inferno te maken".
Het is een miezerige morgen van wat een druilerige dag zal worden. De ochtendnevel zweeft over de velden. De rook van granaten en het gas van neergeplofte projectielen trekt tergend langzaam op en belemmert het zicht. De soldaten baggeren door de modder. De Amerikaanse divisies krijgen het moeilijk. De 37ste US Div. zal die dag de Schelde niet bereiken; ze blijft steken in de blubber zowat één km. vóór het centrum van Kruishoutem. De 91ste US Div. botst in de Spitaalbossen op onverwacht heftige weerstand. Het wordt een bloederige dag met talrijke close combats. Pas om 18u00 bereikt de divisie de zuidoostelijke rand van het bos. Hoe vergaat het hun Franse collega's, die tussen hen in via Herlegem en Nokere naar Oudenaarde opdringen ? We trekken mee met een bataljonssectie van het 168ste Inf. Reg. onder leiding van luitenant Desenne. Met drie tanks, een pantserauto met kanon en een mitrailleurwagen is hij om 05u30' vertrokken aan den Drogenboom te Waregem. Hij stoot door naar De Lieve Dochter, waar hij twee Minenwerfers bemachtigt en enkele Duitsers gevangen neemt.
Hij draait op richting Herlegem Kasteel. Wat hij niet weet, is dat in het kasteelpark een Duitse artilleriebatterij verscholen zit, zeer tegen de zin overigens van kasteelheer Adolphe Van Pottelsberghe de la Potterie (zie foto). In de Franse regimentsrapporten lezen we: "Omdat er geen enkele vijandelijke weerstand is en omdat hij beseft dat de Duitsers in allerijl het hazenpad kiezen, stuurt luitenant Desenne zijn sectie naar de as Waereghem-Cruyshautem, en overbrugt snel de afstand (richting) Waereghem-Kasteel van Heirlegem. Bij de komst van de sectie laten aan elke kant van de weg Duitse mitrailleurbedieners hun wapens in de steek en geven ze zich over. Het is op dat ogenblik, met geen obstakel vóór hem, dat luitenant Desenne beslist om zo vlug mogelijk het kasteel en park van Heirlegem te bereiken en te passeren. De sectie begeeft zich er vlug naartoe en overmeestert in het park een volledige artilleriebatterij (officieren, paardenspan en artilleriestukken) die net wou vluchten". Jonkheer Adolphe speelt bij deze operatie een doorslaggevende rol. Hij is luitenant Desenne tegemoet gelopen en heeft hem aangewezen waar de Duitse batterij zich precies ophoudt. Na de bevrijding van zijn kasteel helpt hij twee verplegingsposten op te zetten en assisteert ondanks de om zijn oren suizende granaten bij het verzorgen van de gekwetste Franse soldaten. Dit sterk staaltje heldenmoed levert hem na de oorlog terecht een Franse militaire oorkonde op.
Gesterkt door deze meevaller achtervolgt luitenant Desenne vanuit het kasteelpark - het is inmiddels 08u30' geworden - de vluchtende Duitsers richting De Biest, waar hij nog twee Minenwerfers en twee andere artilleriestukken inrekent en 60 Duitsers krijgsgevangen neemt. Hij opent er ook het vuur op een Duits mitrailleursnest dat wat verder aan De Warande de vanuit Olsene oprukkende Yankees van de 37ste US Div. bestookt. Vervolgens wordt Desenne meer zuidelijk ingezet ter hoogte van de weg Waregem-Nokere, waar zijn collega's van de 169ste Inf. Reg. meer weerstand ondervinden van de Duitse I.R. 98. Aan de Legenhoek (tussen Nellekenskeer en de voet van Nokereberg) wordt hevig gevochten. Ofschoon hiervan niets meer is geweten, liegen de cijfers niet. Elf Nokeraars laten er die dag het leven, waarvan 7 omstreeks 11u00. Van de 34 Franse soldaten die op 31 oktober 1918 sneuvelen in Nokere-Kruishoutem en die op het Frans Militair Kerkhof van Machelen liggen begraven, behoren er 26 tot de 169ste Inf. Reg., dat aan de Nellekenskeer en de Legenhoek werd ingezet. Verder past in het plaatje dat het Duitse I.R. 98 er met 'veel zwaardere verliezen' het hazenpad zal kiezen. Omstreeks 11u30' breken de Fransen door en bereiken het Hof ter Walle aan de voet van Nokereberg. Via de Vijverdamstraat snellen ze door naar het kasteel Casier dat in allerijl door de brigadestaf van de Duitse R.I.R 213 is ontruimd. Tegen de avond is Nokere bevrijd.
De 128ste Franse Inf. Div. is die dag verder doorgedrongen dan haar USA-collega's. Pas de volgende ochtend, op Allerheiligen, zal Kruishoutem door de Amerikanen worden ontzet. De Fransen moesten natuurlijk niet een heuvelrij van 40 m. niveauverschil trotseren, zoals de 37ste US Div. die vanuit Olsene kwam. De 128ste Inf. Div. vermeed inderdaad netjes Nokereberg door de Vijverdamstraat in te slaan. Maar het had ook te maken met Jonkheer Adolphe, die de sectie van Luitenant Desenne tegemoet snelde en zodoende een tijdrovende slag in zijn park hielp vermijden. Elf dagen later was de moeizaam bevochten vrede een feit.
Voor info over deze Kroniek, zie: DE BORGGRAEVE Edwin, Wereldoorlog I: de bevrijding van Crysanthen op Allerheiligen 1918, Jaarboek 2004, p. 144-186.