Hollywood 2017: #MeToo
#MeToo is een hashtag op Twitter en andere sociale media die in oktober 2017 viraal ging. Wie de hashtag plaatst, geeft ermee te kennen met seksuele intimidatie of aanranding te maken hebben gehad. Oorspronkelijk was de slagzin ‘Me Too’ afkomstig van de New Yorkse activiste Tarana Burke, die ze voor het eerst gebruikte op de website MySpace in 2006 om empathie op te wekken voor vrouwen die slachtoffer waren van seksueel misbruik. Voor Burke was één en ander een gevolg van een gesprek in 1997 met een 13-jarig meisje dat haar toen toevertrouwde dat ze aangerand was. De hashtag kreeg einde vorig jaar grote populariteit nadat Hollywood-producent Harvey Weinstein door meerdere vrouwen van seksuele intimidatie was beticht. De verontwaardiging sloeg over naar Vlaanderen, toen TV-coryfee Bart De Pauw eveneens in het oog van een media-orkaan terecht kwam wegens grensoverschrijdend gedrag.
In de Westerse media zijn er verschillende golven geweest waarin seksueel misbruik aan de kaak werd gesteld. Bij het begin van de 21ste eeuw was er de ruchtbaarheid omtrent meerdere casussen binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Ook in het leger, onderwijs, gezondheidsinstellingen en sportwereld kwam misbruik met de klok der regelmaat aan het daglicht. In de USA heeft de overwinning van Donald Trump bij de presidentsverkiezingen geleid tot een beweging om de rechten van vrouwen meer onder de aandacht te brengen. Uit een onderzoek van de Rutgers Stichting (2012) bleek dat in Nederland veertig procent van de vrouwen te maken heeft gehad met ongewenst fysiek contact met mannen. Van alle slachtoffers van seksueel geweld is ongeveer een derde jongen of man.
Nokere 1858: #MeToo
160 jaar geleden werd het doorgaans rustige Nokere opgeschrikt door wat begon als een zoveelste banale caféruzie, maar vrij snel ontaardde in wat de reporter van de krant ‘Het Handelsblad’ bestempelde als ‘baldadigheid en misachting voor de vrouwen’. De misdrijven waren te erg om ze zonder gevolg onder de mat te vegen. Kwamen de aangerande en onteerde vrouwen op voor hun rechten? Plaatsten ze een #Me Too avant la lettre? Feit is dat er een gerechtelijk onderzoek volgde, dat leidde tot veroordelingen voor de correctionele rechtbank te Gent. Zowel de veroordeelden, als het Openbaar Ministerie gingen in beroep. De daders leefden in de verbijsterende waan dat ze overdreven waren gestraft, het O.M. meende dat ze er te licht vanaf waren gekomen.
In maart 1858 kwam de ‘Zaak van de Paraplu’ voor het Hof van Beroep te Gent. De pers lag op vinkenslag: “Regterlyke Kronyk - De drank is de oorzaek van menigte onheilen, maer als daer by gevoegd is de baldadigheid en de misachting voor de vrouwen, dan kan hy aenleiding geven tot ongehoorde feiten, zooals zulks gebleken is uit de debatten eener zaek, die het hof van beroep van Gent gedurende eenige zittingen heeft bezig gehouden. Ziehier waervan er kwestie was: Den 8 november laestl. was er eene parapluie te verloten in eene herberg der gemeente Nokere; te dezer gelegenheid hadden vele boeren zich daer verzameld en waren er verscheidene buervrouwen insgelyks gekomen om dit by te woonen. De trekking gedaen zynde, verlieten deze de herberg; maer als de twee laeste, zynde twee zusters, oud 42 en 45 jaren, zich bereidden om te vertrekken, werd de eene door eenen bedronken boer vastgegrepen en tusschen andere boeren geworpen”.
De dames bleken geen katjes om zonder handschoenen aan te pakken. Met de moed der wanhoop verdedigden ze zich tegen de fysieke mannelijke overmacht: “De andere zuster, dat ziende, snelde haer ter hulp en beide vrouwen begonnen zich geweldig te verdedigen, uitdeelende regts en links zoo veel klappen als mogelyk was.” De reporter put zich niet uit in details, maar houdt zich ietwat schroomvallig op de vlakte in zijn beschrijving van wat er zich precies afspeelde nadat de beide vrouwen in een aparte kamer werden binnen gesleurd: “ … toen 4 a 5 boeren toesnelden en lafhertig genoeg waren, om die twee vrouwspersoonen in eene andere kamer te sleuren, en aldaer op haer ongehoorde baldadigheden en mishandelingen pleegden, welke mishandelingen zoo verre gingen, dat zy haer met eene koord om ’t lyf half naekt tot op het bolplein der herberg sleepten”.
De hoofdrolspelers werden in eerste aanleg veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf, hun secondanten tot enkele maanden. Het Hof van Beroep was minder mild: “Wegens aenslag op de eerbaerheid en mishandelingen vervolgd, werden slechts door de korrektionneele regtbank, twee der betigtten tot twee jaeren, en de overigen tot eenige maenden gevangenis veroordeeld; maer in beroep gegaen zynd van dit vonnis, zoo van wege de veroordeelden als van het openbaer ministerie, heeft het Hof van Beroep eergisteren in deze zaek uitspraek gedaen: de beroepers, allen inwooners der gemeente Nokere, zyn nu veroordeeld geweest, te weten Isedoor Van den Bossche, tot 4 jaer gevangenis, Jean-Bapt. Van Roye, Pieter Verdonck en Jan.Bapt. Nachtegale, elk tot 3 jaren gevangenis, Jan Lefever, Aug. Van den Bossche en Frederik De Meester, elk tot een jaer gevangenis, en allen tot de proces-kosten. Zy zyn allen in de zitting zelve aengehouden. Dat zal hun leeren offerande te doen aen Bacchus, en de vrouwen op een baldadige wyze te mishandelen.” (Het Handelsblad - 24 maart 1858).
Kruishoutem: 159 jaar later
159 jaar later bleken de inwoners van Nokere in positieve zin te zijn geëvolueerd. Op 25 november 2017 reikte de Kruishoutemse afdeling van ‘Vrouw & Maatschappij - CD&V politica’ - de grootste politieke vrouwenbeweging van het land - haar eerste Oscarla Award uit aan de Nokerse VZW Cultuurkruis als meest vrouwvriendelijke lokale culturele speler. Haar programmatie 2018, waarin gestreefd werd om vooral vrouwelijke artiesten naar de Mastbloem te halen, was de reden van de erkenning. De lokale Vrouw & Maatschappij bestuursleden Eveline Delbaere en Lut Follens reikten die avond de award uit.