Welkom!

… op de website van Hultheim, de heem- en geschiedkundige kring van Kruishoutem. Hier vindt u heemkundige en historische updates over Kruishoutem, de Marolle, Lozer, Nokere, Wannegem en Lede. De laatste info staat bovenaan, voor de oudere verslagjes scrolt u naar beneden.

 

Een kerk met een lamentabel koor en toren’. Zo werd de toestand van de eeuwenoude Sint-Eligiuskerk van Kruishoutem omschreven in het midden van de negentiende eeuw. Niet enkel de slechte toestand van het kerkgebouw baarde de devote Kruishoutemnaren kopzorgen. Door het alsmaar groeiend aantal gelovigen was de kerk te klein geworden. Ondanks eerdere plannen om de kerk te vergroten, werd uiteindelijk besloten om de oude kerk af te breken en te vervangen door een nieuw gebedshuis. In 1853 startte de sloop van de vervallen kerk en in 1856 werd de nieuwe kerk al ingewijd door monseigneur Delbecque.

Na de inwijding waren er onmiddellijk eucharistievieringen, maar het interieur van de kerk werd de volgende jaren verder opgesmukt, verfraaid en aangekleed dankzij giften van de gelovigen en gulle Kruishoutemnaren. Een aantal elementen van het vernieuwde kerkinterieur, zoals het hoofdaltaar en de zijaltaren, de communiebank, biechtstoelen en het koorgestoelte was van de hand van de gekende Brugse beeldhouwer François Dumon. In 1867 werd het nieuwe koorgestoelte geïnstalleerd. Dat de Kruishoutemnaren trots waren op hun nieuwe zittens1 blijkt uit een artikel in de Gazette van Brugge van 16 februari 1867. Onze ruime kerk prykt thans met overheerlyk schoon gestoelte, we zeggen overheerlyk, want men mag bekennen dat, er in heel het bisdom Gent er geen schooner te vinden is. Vooraleer de koorstoelen in Kruishoutem werden geïnstalleerd, konden de Bruggelingen op 13, 14 en 15 januari 1867 de prachtige creatie van Dumon bewonderen in het Sint-Salvators Kerkhof2 dat gelegen was in de schaduw van de Sint-Salvatorskathedraal. De installatie in de Sint-Eligiuskerk vond plaats ergens in de tweede helft van januari of de eerste helft van februari 1867.

 Koorstoelen linkerzijde

De koorstoelen aan de linkerzijde. (Foto: Carl Delacauw)

De koorstoelen in de Sint-Eligiuskerk zijn versierd met de beeltenissen van de twaalf apostelen en scheiden het hoogkoor van de twee zijkoren. Ze hebben vooral een decoratieve functie, maar onderpastoors namen er eveneens plaats tijdens eucharistievieringen, huwelijken en begrafenissen. De kostprijs van het Kruishoutemse koorgestoelte was niet goedkoop: er werd niet minder dan 8000 BF betaald. Er was een kleine toelage van de gemeente en de provincie, de rest werd bekostigd door de parochianen.

 Koorstoelgedeelte gazette van Brugge

Beschrijving van het koorgestoelte in de Sint-Eligiuskerk van Kruishoutem. (De Gazette van Brugge, zaterdag 16 februari 1867, 2)

 Tentoonstelling stoelen Dumon Brugge

Voor de installatie van de koorstoelen in de Sint-Eligiuskerk werden ze in de werkplaats van Dumon in Brugge tentoongesteld. (De Gazette van Brugge, zaterdag 12 januari 1867, 4)

  Koorstoelgedeeltes links rechts

links en rechts van de stoelen het volledige koorgestoelte. (Foto: Carl Delacauw)

 

1 Het artikel in de Gazette van Brugge spreekt over zittens i.p.v. koorgestoelte.

2 Straat in Brugge.

Ook in 2025 is Hultheim van plan om oude verhalen van Kruishoutem, de Marolle, Lozer, Wannegem, Lede en Nokere te delen op onze website en in het jaarboek van 2025. Onze werking is mogelijk dankzij de steun van het gemeentebestuur Kruisem, onze sponsors en beschermleden, en allen die ons jaarboek zich aanschaffen. Dank daarvoor! Hieronder maak je kennis met onze milde sponsors en beschermleden. 

Voor onze sponsors 2025 klik hier.

Voor onze beschermleden 2025 klik hier

In 1584 huwde de uit Kruishoutem afkomstige Wannegemse herenboer Jan de Huvettere met ene Jacquelijne de Pape. Zij was een telg uit het vermaarde en gefortuneerde Oudenaardse geslacht van bouwmeesters, tapijtsiers, schilders, zilversmeden en decorateurs, waartoe ook Simon I en II de Pape behoorden. Waarom stapten een Kruishoutemse landbouwer-leenman van welstellende komaf en een vrouw die behoorde tot de Oudenaardse stadselite samen in het huwelijksbootje? Waarom trouwden beiden buiten hun eigen sociale kring? Dat verneemt u in het jaarboek 2024 van Hultheim.

Bij zowat alle buitenlandse duivenmelkers doet de naam Nokere een belletje rinkelen. Het is de thuisbasis van twee wereldberoemde duivenhokken. Naast het ondertussen verdwenen hok van de gebroeders Gust en Jef De Baere, is er het wereldbefaamde hok van De Smet-Matthijs.

Na de Tweede Wereldoorlog verrezen duiventillen als paddenstoelen uit de grond. In de Wandelstraat in Nokere vormde een zekere Valère De Smet een duiventandem met zijn schoonbroer Jules Mathys. Valère was niet de eerste de beste duivenmelker. Hij was een kenner pur sang die het metier helemaal in de vingers had. Hij wordt aanzien als één van de fijnste melkers die de duivenwereld ooit heeft gekend. Het hok vormde de thuisbasis van enkele fenomenale duiven zoals ‘de klaren’, ‘de kapoen’ en nog talloze andere kleppers. Decennialang boekte de kolonie ongeziene triomfen en groeide ze uit tot een ‘Belgian brand’ in het buitenland. Bijna 80 jaar nadat ‘de klaren’ zijn eerste kunsten toonde, bestaat het hok nog altijd.

U leest het volledige verhaal over dit fenomenale duivenhok in het jaarboek 2024 van Hultheim.

Vandaag herdenken we het einde van de Groote Oorlog die 110 jaar geleden begon en 4 jaren duurde. Dat dit vreselijke trauma tot op de dag van vandaag doorwerkt, blijkt uit deze haiku’s van Raf Dhondt.

 11 november mijmeringen

 

in't omwoelde land,

Op treurende boomskelet,

Valt de avondzon.

 

Grijze kruitdampen, 

Over het gekwelde land

Avondzon in't rood.

 

Avond: de zon sterft.

Soldaat dood naast bomkrater.

Wie leeft morgen nog?

 

 Menen poort

 

Klaroenen galmen

Afscheid voor vele doden

Nog in Iepers grond.

 

Langs vele namen

Dwarrelen de klaprozen

vredig langzaam neer.

 

Onder Mener poort

Spreken alleen de doden

Smekend om vrede.