Welkom!

In 1839 verloor Cruyshautem het pleit van Deynze. De spoorweglijn Gent-Kortrijk werd niet via de Eigemeente uitgetekend, maar werd ingebed in de Leievallei. Waregem kreeg zijn statie. Cruyshautem mocht nog een kleine halve eeuw wachten vooraleer er een tram zou passeren. Rondom Waereghem Statie ontwikkelde zich aan beide zijden van de spoorweg een dynamische buurt met ondernemers  - denk maar aan August Cras -, dolle mina’s, volksfiguren en een voetbalploeg die mede aan de roots zou liggen van den Essevee.

De Waregemse werkgroep ‘De Statievrienden’ - met in het bestuur Kruishoutemnaar Marc Feys - organiseerde tentoonstellingen en publiceerde artikels in diverse jaarboeken van ‘De Gaverstreke’, de geschiedkundige kring van Waregem. In eigen beheer geven ze nu het boek ‘Honderd Waregemse spoortrekkers’ uit met getuigenissen en levensschetsen van statiebewoners die op sociaal, economisch of cultureel vlak het verschil hebben gemaakt in Waregem. Het boek van een 220 blz. dik komt uit in juni 2020. In een historische inleiding komt de strijd tussen de Leie- en Scheldevallei, zeg maar tussen Cruyshautem- en Waereghem-Statie aan bod. Voorintekenen kan nu al à 25€ per boek. Voor info en reservatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Jacob van Gavere-Schorisse, heer van Bevere en Nokere en burggraaf van Herboyeghem (Erembodegem) kwam waarschijnlijk in het jaar 1495 ter wereld. Dat is intussen 525 jaar geleden. Jacob was geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. In 1522 slaat hij met zijn kompaan Bauwin Borluut - ook al een zoon van een aanzienlijke familie - ene Peter van der Meersch dood. Beiden komen ervan af met een (weliswaar) fikse geldboete.

Jacob woonde in 1539 in het huidige kasteeldomein van Nokere. Of hij ook de  bouwheer van het kasteel is geweest, zou kunnen, maar blijft onzeker. In 1542 wordt hij burgemeester van Oudenaarde.

Ook op volwassen leeftijd blijft Jacob een vechtjas. Hij neemt meerdere keren deel aan militaire campagnes die Karel V opzet tegen de Turken en tegen Frankrijk. Hij sneuvelt als kapitein van het leger van de keizer in de slag bij Metz op 31 oktober 1551. De graftombe van Jacob en van zijn vrouw Jacqueline siert anno 2020 de ingangspoort van het kasteel Casier.

De werkgroep ‘Inventarisatie religieus erfgoed Kruisem’ inventariseert in opdracht van de Vlaamse overheid (Cultuur-erfgoed) en het bisdom de objecten die onder de zorg van de kerkfabrieken staan. Voor Kruisem betreft dit 9 kerken: Sint-Eligius Kruishoutem, Sint-Gabriël Marolle, OLV van Bijstand Lozer, Sint-Machutus Wannegem, Sint-Dionysius Lede, Sint-Ursmarus Nokere, Sint-Jan Baptist Ouwegem, Sint-Petrus en Urbanus Huise en Sint-Bavo Zingem. De werkgroep fotografeert en beschrijft alle voorwerpen die als ‘erfgoed’ beschouwd kunnen worden. Deze data worden vervolgens op de website van www.erfgoedinzicht.be geplaatst.

(foto’s copyright website erfgoedinzicht. V.l.n.r.: Wannegem, koperen tafelschel (19^de eeuw) - Wannegem, baldakijnvaandel (1^ste helft 20^ste eeuw) - Lozer, houten ratel gebruikt op Goede Vrijdag)

Het Kruisemse team bestaat uit André Leyten (Huise), Leo Vervisch en Hilde Valcke (Lozer), Roland De Bruyne (Lozer), Luc Vandekerckhove (Wannegem) en Chris Van der Meeren (Kruishoutem). De groep werkt op maandag en donderdag in de kerken. In Lozer werd begonnen in oktober 2018, Wannegem is afgerond en in Lede is het werk bijna gedaan. In februari 2020 start het werk te Huise. De verwachting is dat einde 2021/begin 2022 de klus geklaard zal zijn.

De resultaten van het monnikenwerk te Lozer en Wannegem staan intussen al op de website van www.erfgoedinzicht.be. Klik op ‘Collecties', dan op ‘Verzameling’. Op de zoekfunctie vul je vervolgens  ‘POV.0049’ in voor Lozer, of ‘POV.0356’ voor Wannegem. Daar zie je de foto’s van de kerkschatten van beide parochies. Door op de foto’s te klikken, kom je terecht bij de beschrijvingen van het voorwerp (met datering, duiding van gebruik, afmetingen e.d.). Beslist de moeite waard. Kijk en bewonder.

Tramstop aan afspanning ’t Kloefken, één van de haltes op het traject Deynze-Audenaerde. Foto dateert van na 1906. Op de achtergrond ziet u immers de rechtervleugel van de Patronage die dat jaar werd gebouwd (foto copyright Jos Neyens).

De tram reed van 1888 tot 1943 van Deinze langs de Marolle, Kruishoutem en Wannegem naar Oudenaarde, en terug. Gedurende de 55 jaar dat de lijn operationeel was, kwamen minstens 26 mensen met noodlottig gevolg onder het gevaarte terecht, een tragisch gemiddelde van één dode om de twee jaar! Beluister hierover de Radio 2 reportage van een jaar geleden: https://www.hultheim.be/index.php/camera-obscura/kruishoutemse-cinema-2/548-jaarboek-2018.

Als een spook lag de tram inderdaad op elk uur van de dag op de loer, zeker in het ochtend- en avondduister. Gele hesjes bestonden nog niet, de straatverlichting was kaduuk ... en op de sporen lopen, was not done, nu niet en negentig jaar geleden niet: “DOODELIJK TRAMONGELUK TE CRUYSHAUTEM - Donderdag avond keerde de genaamde Omer De Keyzer, 25 jaar, ongehuwd, wonende gehucht Kelderken, van het dorp huiswaarts. De man ging op de tramriggels, gekomen rechtover het Oude-Mannenhuis werd hij verrast en gevat door den stoomtram Deinze-Audenaarde die om 9,30 ure te Cruyshautem aankomt. De ongelukkige was de beide beenen  afgereden en werd in hopeloozen toestand opgenomen en per auto naar de kliniek van Audenaarde overgebracht, alwaar hij enkele oogenblikken nadien overleed. Zijn lijk werd teruggebracht naar het doodenhuis te Cruyshautem. De ongelukkige was pas uit Frankrijk alhier teruggekeerd.” (De Volksstem - 12.01.1930).